ساری، مرکز استان مازندران است که مهم ترین منطقه‌ی استان به شمار آمده و یکی از جذاب‌ترین و زیباترین مناطق شمالی کشور ایران محسوب می‌شود. بنای اولیه این منطقه را به طوس نوذر نسبت می‌دهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است. شهرستان ساری از طبیعتی گیرا، جذاب و بسیار ارزشمند برخوردار بوده و همواره مورد نظر حکام محلی قرار داشته است. به همین لحاظ عمارت‌ها و کاخ‌های قدیمی در کنارطبیعت جذاب این منطقه مهم ترین بناهای دیدنی این منطقه را تشکیل می‌دهند. اساس اقتصاد این منطقه را کشاورزی، دام‌داری و صنایع دستی تشکیل می‌دهند. ازمهم ترین صنایع دستی ساری می توان حصیربافی، قالی‌بافی، گلیم‌بافی، ابریشم‌بافی، پارچه بافی، ظروف سفالی، ظروف چوبی، مجسمه‌های‌چوبی، زیلو و جاجیم بافی رانام برد. سواحل زیبای دریای مازندران، آبشارداراب کلا، پارک جنگلی میرزا کوچک خان، پارک‌جنگلی شهیدزارع، پناه‌گاه حیات وحش دست تاز،رودخانه‌های متعدد،غارهیلدو ومجموعه تالابی سراندون و بالندون مهم ترین مناطق طبیعی و دیدنی این منطقه راتشکیل می‌دهند. آب انبار میرزا مهدی، آب انبار نو، امام زاده عباس، امام زاده یحیی، امام زاده های قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدین،امام زاده عیسی بن کاظم و بقعه شاطرگنبد ، برج رسکت، برج سلطان زین العابدین و مجموعه کاخ های فرح آباد نیز از جمله مهم‌ترین مکان‌های تاریخی و دیدنی این منطقه به شمار می‌آیند.
مکان های دیدنی و تاریخی
آبشار داراب کلا : روستای آبکا ساری
پارک جنگلی میرزا کوچک خان : ساری
پارک جنگلی شهید زارع : مجاور پناه گاه حیات وحش
پناه گاه حیات وحش دست تاز : ساری
غارهیلدو: روستای شوراب ساری
مجموعه تالابی سراندون و بالندون : 25 کیلومتری ساری به طرف بابلسر
آب انبار میرزا مهدی : ساری
آب انبار نو : محله نوانبار ساری
امام زاده عباس : ساری
امام زاده یحیی : ساری
امام زاده های قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدین : ساری
امام زاده عیسی بن کاظم و بقعه شاطرگنبد : ساری
برج رسکت : بخش دو دانگه ساری
برج سلطان زین العابدین : ساری
مجموعه صفوی فرح آباد : 28 کیلومتری شمال ساری
صنایع و معادن
در شهرستان ساری صنایع رونق زیادی دارند. ازعمده ترین صنایع شهرستان ساری می توان: صنایع غذایی، صنایع چاپ و انتشار، صنایع اشیاء کائوچویی، صنایع تهیه اشیاء‌ فلزی، صنایع نساجی، صنایع چوب، صنایع چرم سازی، صنایع شیمیایی، صنایع غیر فلزی معدنی، پنبه، روغن‌نباتی، آرد، شیر پاستوریزه و مشتقات آن را نام برد.از معادن این منطقه اطلاعات مستندی در دست ما نیست.
کشاورزی و دام داری
کشاورزی و دام‌داری اساس اقتصاد مردمان منطقه ساری را تشکیل می‌دهند. ساری به علت خاک حاصل خیز و آب کافی از کشاورزی خوبی برخوردار است. آب کشاورزی از رودخانه ها، چشمه ها دره ها و چاه‌های ژرف تأمین می‌شوند. محصولات عمده کشاورزی این شهرستان گندم، جو، ‌برنج، پنبه، توتون، ذرت، تره بار، مرکبات و دانه های روغنی است. به علت مجاورت با دریا محصولات دریایی این شهرستان نیز قابل توجه بوده و ماهی‌گیری در این شهرستان نیز از‌رونق‌بالایی برخوردار است. برنج، ‌پنبه، ‌گندم، روغن نباتی، توتون، مرکبات، ‌تره بار، تولیدات پلاستیکی، مصنوعات چوبی و ماهی صادرات شهرستان ساری را تشکیل می دهند.
مشخصات جغرافیایی
ساری درجلگه پهناوری قرار دارد که از سوی شمال در 38 کیلومتری دریای مازندران و از سوی جنوب در 25 کیلومتری کوه های البرز واقع است. مرکز شهرستان ساری، در270 کیلومتری شمال خاوری تهران و در مسیر راه اصلی تهران – گرگان واقع شده است. ساری از نظر جغرافیایی در 53 درجه و 5 دقیقه ی درازای خاوری و 36 درجه و 34 دقیقه‌ی پهنای شمالی و 40 متری از سطح دریا قرار دارد و از شمال به دریای مازندران، از جنوب به کوه های البرز، از خاور به شهرستان نکا و بهشهر و از باختر به شهرستان های جویبار و قائم شهر و سوادکوه محدود می‌شود. رود تجن از خاورساری گذشته و با ادامه جهت به سوی شمال در نزدیکی فرح آباد به دریای مازندران می پیوندد. از آن جا که ساری مرکز استان بوده و راه آهن سراسری تهران – بندرترکمن از جنوب آن می گذرد، گسترش فراوانی یافته است.ساری از شمال خاوری به استان خراسان، از باختر به سوادکوه، جویبار و قائم‌شهر ‌و از جنوب به سمنان محدود می‌شود. بر اساس سرشماری سال 1375جمعیت ساری بیش از 806و423 نفر بوده که از این رقم بیش از 882و 195 نفر جمعیت مرکز شهرستان هستند.
مسیرهای دسترسی به این منطقه عبارتند از:
- ساری – گرگان به درازای 132 کیلومتر
- آزادراه ساری – قائم شهر به درازای 16 کیلومتر به سوی باختر و از قائم شهر دو راه اصلی، یکی به سوی جنوب جاده فیروزکوه و دیگری به باختر و جنوب باختری ساری – آمل و از آن جا جاده هراز تا تهران
- آزاد راه ساری – دریای مازندران به درازای 28 کیلومتر
- مسیر ساری – چهاردانگه به سوی جنوب خاوری به درازای 70کیلومتر
وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
بنای ساری، مرکز استان مازندران را به طوس نوذر نسبت می دهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است. ساری بعد از «اسپهبدان» نیز تقریبا تا به امروز مرکز مازندران بوده و فرمانروایان طاهری، زیدی و آل باوند تا سال 635 هجری در آن جا حکومت کرده اند. مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمین توسط ابوالخصیب، نخستین حاکم عباسی طبرستان، ‌در سنه 140 هـ . ق احداث کرده و سپس در همان جا مسجد جامع شهر را نیز بنا نمودند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید و به وسیله یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیاربن قارن تمام شد. این شهر در سال 298 هجری توسط اقوامی که از دریای مازندران و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش کشیده شد و در اوایل قرن چهارم نیز در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد. ساری درزمان سلطان محمود خوارزم شاه و نیز بعد از آن، در حمله مغول آسیب بسیار دید و در زمان مستوفی، شهر تقریبا ویرانه بود. حسام الدوله اردشیر، در«دولت آباد» یا «اترابن» قصری ساخت که احتمالا تپه های سنگر در دهکده های«لیمون» و«دولت آباد»، آثار خرابه های آن قصر باشند. در دوره صفویه – در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری بنا کردند. هنگامی که زندیه، طبرستان را فتح کردند، مرکز طبرستان، از ساری به «بارفروش»( بابل کنونی) منتقل شد. در دوره آقامحمد خان قاجار (1200-1211 هـ . ق) مرکز مازندران مجددا از بار فروش به ساری منتقل گردید. به همین جهت به آبادی و عمران آن کمک شد. زلزله سال 120هـ . ق عده زیادی از سکنه آن را به دیار عدم فرستاد و شهر بیش از پیش رو به ویرانی نهاد. در دوران اخیر با عبور راه آهن از کنار شهر و احداث خیابان ها و ساختمان های دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یکی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال کشور است.